Slězyna

Slepjanski region słuša k tym dźělam serbskeho sydlenskeho ruma, w Sakskej, kotrež su hižo wjele lětdźesatkow bjezposrědnje potrjechene wot wudobywanja brunicy. Přesydlenje wjacorych wjesnych dźělow a hłuboko sahace zarězki do historisce zrosćeneje kulturneje krajiny pospěšichu zdobom pozhubjenje praksy a wědy wo regionalnym serbskim kulturnym herbstwje. Wosebje potrjechena je při tym regionalna warianta serbšćiny, Slepjanska serbšćina, wo kotrejž eksistuja jenož jednotliwe rěčne dokumentacije a kotruž wobknježi jenož hišće mało ludźi, kotřiž přisłušeja nimale bjez wuwzaća najstaršej generaciji. Slepjanskej serbšćinje hrozy wotemrěće a z tym hrozy Slepjanskemu regionej pozhubjenje elementarneho faktora identifikacije a zasadneho z rěču zwjazaneho přistupa k lokalnej wědźe wo materielnym a imaterielnym kulturnym herbstwje. Zo by so rěčne herbstwo Slepjanskeho regiona a z tym zwjazany přistup k materielnemu a imaterielnemu serbskemu kulturnemu herbstwu za přichodne generacije zachował a we wobłuku strukturneje změny za endogene wuwićowe procesy zwužitkował, wobsteja hižo wjacore iniciatiwy lokalnych akterow. Za koordinowanu nuzowu inwentarizaciju hišće přistupneje rěčneje wědy a za systematiske zjimanje a přihódne spřistupnjenje wšěch zwěsćenych rěčnych datow pak bě trěbna wědomostna podpěra. Serbski institut je tohodla na přikładźe Slepjanskeje serbšćiny wuwił prototyp za digitalnu informacisku platformu k serbskim rěčnym krajinam. Tajka informaciska platforma skići lokalnje angažowanym akteram móžnosć, čerpajo z kulturneho herbstwa swojeje konkretneje žiwjenskeje wokoliny wuwiwać ideelne a materielne walorizacije za zmištrowanje strukturnych změnow. Wona poskića kóždemu přistupnu wědu wo serbskim charakteru regiona a twori z tym zakład za interkulturelnu domiznowědu. Ale tež ekonomiskemu zwužitkowanju w kulturnym turizmje abo w kreatiwnym hospodarstwje móža so z tajkej digitalnej informaciskej platformu puće runać.