Žiwe kulturne herbstwo
Janske jěchanje
Janske jěchanje je žnjowy nałožk, kotryž haji so njedźelu wokoło swjateho Jana. Mjenodawar swjedźenja je Jan Křćenik, na kotrehož cyrkej 24. junija wopomina.
W nocy na 24. junija, tak so powěda, skutkuja wosebite mocy. Zela a kwětki, do schadźenja słónca šćipane, polěkuja hojenje a přinjesu zbožo a bohate žně.
Srjedź 19. lětstotka bě Janske jěchanje hišće we wjacorych wjeskach Delnjeje Łužicy rozšěrjene.
Dźensa pěstuje so jenož hišće w Kózłom pola Drjowka. Zarjadowar je Tradiciske towarstwo Kózło z. t. W srjedźišću steji figura „Jana“. Je to maskowa postawa, kotraž reprezentuje pječa duch rosćenja. Najprjedy zběraja Kózlanske holcy tysacy kostrjancow a pletu z nich wjacore ranki. Młode holcy pyša hornje ćěło kaž tež hornjej ruce a nadkolenje pachoła, kotryž „Jana“ symbolizuje, z tutymi rankami; zbytk rukow a nohow z rólnej woku wobwija.
Za hłowu zhotowi so króna, kotrejež korpus wobsteji ze syćiznow a kotruž pyši so z bónčawami a lětnymi kwětkami. Je Jan dospołnje „zdrasćeny“, jěcha wón zhromadnje ze swojimi přewodnikami wot hosćenca na swjedźenišćo; na čole ćaha hudźi dujerska kapała.
Před jěcharjemi běža holcy w swojich młodźinskich drastach. Woni noša dalšu krónu, kotraž přepoda so Janej wječor na čestnych rejach.
Najprjedy jěcha Jan w galopje někotre razy ze swojimi přewodnikami přez polo na swjedźenišću.
Poněčim jeho přewodźerjo womučnjeja a njejěchaja hižo sobu, doniž Jan sam njeje. Nětko spytaja přihladowarjo jeho złójić a kostrjancy a krónu, kotraž je najdrohotniši dźěl jeho „wobleka“, popadnyć abo wotšćipnyć.
Kwětki so potom suša a nad stwinymi durjemi powěsnu, zo bychu zbožo a strowotu za přichodne lěto přinjesli.
